Την Παρασκεύη το βράδυ έχασα τον ύπνο μου. Το ίδιο είχα πάθει ένα χρόνο περίπου πριν, όταν ήρθε ειδοποίηση στο σπίτι με κλητήρα με τελεσίγραφο. Έπρεπε να παρουσιαστώ στο επαρχιακό δικαστήριο Λεμεσού. Πάμε όμως να δούμε πώς έφτασα ως εκεί.
Δεν πίστευα πως θα έγραφα ποτέ τα πιο πάνω στο διαδίκτυο. Ούτε στους πιο κοντινούς μου δεν είπα για το δικαστήριο. Όχι τόσο γιατί ντρεπόμουν, όσο γιατί πίστευα πως ήταν διαχειρίσιμο. Μετά το γράμμα της Παρασκευής θεώρησα σημαντικό να αναφερθώ σε αυτήν μου την περιπέτεια, καθώς θα ήθελα να μιλήσω για τις δυσκολίες ή τις γκάφες στις οποίες μπορεί να αυτοπαγιδευτεί μια μικρή επιχειρηματίας.
Όλα ξεκίνησαν λίγο μετά την covid era. Κάπου εκεί ανάμεσα στα άνοιξε-κλείσε του μαγαζιού και στον μπούσουλα που δεν είχα, παρέλειψα να πληρώσω μια τριμηνία στις ΚΑ (όπου ΚΑ = κοινωνίκές ασφαλίσεις). Για όσους δεν γνωρίζετε, όσοι δηλώνουμε αυτοτελώς εργαζόμενοι (το γνωστό αυτοεργοδοτούμενοι) κάθε τρεις μήνες οφείλουμε να πληρώνουμε στις ΚΑ το κατά προσέγγισην ποσόν που αντιστοιχεί στις (υποτιθέμενες πάντα) εισπράξεις της εβδομάδας. Κάθε τρεις μήνες επίσης, όσοι είμαστε καθ' όλα νόμιμοι, καταβάλλουμε τους φόρους μας στον φόρο προστιθέμενης αξίας, κατά κόσμον Φ.Π.Α.. Αν δεν κάνεις δηλαδή σωστά τα κουμάντα σου, την πάτησες, αφού κάθε τρεις μήνες δίνεις (πολλά μπακκαλλήσιμα) το 1 από τα 3 (σου) στο κράτος. Κανένα πρόβλημα δεν έχω με αυτό. Αντιθέτως, όλοι οι πολίτες έχουμε υποχρέωση απέναντι στο κράτος...και θα το αφήσω εδώ, αλλιώς θα γράφω μέχρι αύριο. Όπως αναφέρω πολλές φορές σε συζητήσεις, ήταν επιλογή μου να είμαι εδώ που βρίσκομαι αυτήν τη στιγμή, και όχι να διδάσκω σε ένα σχολείο για παράδειγμα, και προς το παρόν δεν το μετανιώνω. Επιστρέφω όμως στην ιστορία.
Βρίσκομαι, λοιπόν, να χρωστώ στις ΚΑ και το μαθαίνω με τον εξής παράδοξο τρόπο. Παίρνω τηλέφωνο ένα πρωινό στις ΚΑ και ω, του θαύματος μου απαντάνε σχεδόν από την πρώτη προσπάθεια. Ρωτώ εκείνο που θέλω και πριν ευχαριστήσω την κυρία μου λέει ''μισό λεπτό, βλέπω εδώ πως έχετε ένα υπόλοιπο.'' "Τι υπόλοιπο", τη ρωτάω, "αφού στο σύστημα δεν βλέπω εκκρεμότητες". Επιμένει εκείνη πως χρωστάω την τάδε τριμηνία από την τάδε χρονιά. Παθαίνω το πρώτο σοκ. Μπαίνω με τους κωδικούς στο σύστημα, διαλέγω ''Εκκρεμείς'', δε μου δείχνει τίποτα, κάνω screen shot, στέλνω στην συγκεκριμένη κυρία τι βλέπω με email. Μου απαντά πως, όταν περάσει η προθεσμία πληρωμής (έχουμε περιθώριο 1 μήνα και 10 μέρες από την λήξη της τριμηνίας για αποπληρωμή) δεν φαίνεται το ποσόν (ευτυχώς αυτό πλέον έχει αλλάξει). "Άρα, πώς θα ξέρω τι χρωστώ;", ρωτάω. Με πάσα φυσικότητα μου πρότεινε να περνώ πού και πού από τα γραφεία για να ενημερώνομαι. Ανταπαντώ διερωτώμενη ποιος ο σκοπός ύπαρξης της επιλογής ''Εκκρεμείς'', αν δεν μου δείχνει τι εκκρεμεί, αλλά κατανόω πως δεν ευθύνεται για όλα η συγκεκριμένη κυρία. Έναν χρόνο και κάτι μετά τη λήξη της προθεσμίας μαθαίνω λοιπόν πως χρωστάω. Εν τω μεταξύ, μπαίνει χρηματική ποινή όσο δεν εξοφλείς το ποσό. Κάντε υπολογισμούς. Εδώ να παραδεχθώ ότι το αρχικό λάθος ήταν δικό μου, που δεν κρατούσα εξ αρχής αρχείο με τις πληρωμές μου. Ή μάλλον, δεν ήμουν τόσο τυπική με τις καταγραφές μου. Τώρα πλεον έχω αρχείο στην excel, δεν την ξαναπαθαίνω.
Περνά η πρώτη κρυάδα και μέχρι να συναρμολογηθώ, έρχεται ειδοποίηση με κλητήρα στο σπίτι για δικάσιμο. Παράλληλα, βιώνα μια πολύ δύσκολη προσωπική περίοδο, είχα παραμελήσει πολλές υποχρεώσεις και μου έκανα συνέχεια χάρες. Μικρές, αλλά αν τις υπολόγιζες μαζεμένες τότε άλλαζε το πρόσημο. Δεν ήταν αυτό που λέμε το σημάδι που περίμενα ή κάποιο ταρακούνημα. Το είδα πιο πολύ σαν ένα ακόμα στάδιο ενηλικίωσης, ή αν θέλετε ένα ακόμα βήμα στην πορεία προς την ωριμότητα. Θα ήταν χαζό από μέρους μου να πω ότι το είδα εν τέλει θετικά. Το είδα όμως σαν πρόκληση: μπορώ να καταφέρω να μαζέψω αυτά τα χρήματα μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα. Όταν στο τέλος αποκαλύφθηκε στον ίδιο μου τον εαυτό πως μπορούσα, τότε είδα κάτι το θετικό. Αν θέλετε να ακούσετε πώς πέρασα το πρωινό μου στο δικαστήριο αφήστε σχόλιο ή στείλτε μου μήνυμα, Είναι ένα κείμενο από μόνο του!
Γίνεται η δίκη, βγαίνει η απόφαση. Μου δίνουν 6 μήνες διορία για εξόφληση, ενώ παράλληλα οι τόκοι προστίθενται. Ξεκινώ σχεδόν άμεσα να πληρώνω το ποσό και καταφέρνω να πιάσω τον στόχο πριν τη λήξη της προθεσμίας. Η διαδικασία ήταν χαζή, για το έτος στο οποίο ζούμε. Πήγαινα στα γραφεία των ΚΑ, ανέβαινα στον 1ο, ζητούσα μια συγκεκριμένη κυρία, μου τύπωνε ένα χαρτί πάνω στο οποίο έγραφε το ποσό που θα πλήρωνα εκείνη τη μέρα με πεννούδαν ή μολυβούδιν και με έστελνε κάτω στα ταμεία να ψάξω μιαν άλλην κυρία, η οποία ήταν πάντα μέσα σε ένα γραφείο, πίσω από το ταμείο. Έδινα τα λεφτά - μόνο μετρητά, γιατί είπαμε 2024 - και μου έκοβε χ ε ι ρ ο γ ρ α φ η απόδειξη χρώματος ροζ. Τη μέρα της εξόφλησης με συμβούλεψε να μην πετάξω την απόδειξη. (κλόουν emoji) Την ενημέρωσα πως τις σκάναρα και τις ανέβαζα στον υπολογιστή, όπως επίσης έβγαζα όλα τα χαρτιά φωτογραφία, ακόμα και αυτό που μου έδινε η κυρία από τον 1ο όροφο, το οποίο κρατούσε. Αυτά τον Ιούνη, αρχές καλοκαιριού.
Περνάνε οι μήνες και φτάνουμε στην Παρασκευή 1/11. Βρίσκω το βράδυ γράμμα με ημερομηνία σύνταξης 14/10, όπου από το διαφανές σημείο του φακέλου φαινόταν το ''ειδοποίηση για ένταλμα''. Πανικός. Το ανοίγω, το διαβάζω, το ξαναδιαβάζω, κοιτάω το ποσόν, κοιτάω τα έντονα γράμματα, κοιτάω την προθεσμία, κοιτάω την ποινή (1 χρόνος φυλάκιση). Λέω, τα πιάσαμε τα λεφτά μας. Σπάω το μυαλό μου, ποιου χρωστάω, γιατί χρωστάω. Μετά διαβάσω ''εκδικασμένη'', πάω στο νούμερο της υπόθεσης, βρίσκω τα σκαναρισμένα αρχεία. Τόμπολα! Ωστόσο, χάνω τον ύπνο μου για εκείνο το βράδυ. Επισκέπτομαι σήμερα, Τρίτη, τα αγαπημένα νοτ γραφεία. Ανεβαίνω στον 1ο, ψάχνω την γνωστή κυρία. Κλειδωμενη πόρτα, μάλλον έκανε διάλειμμα. Δικαιούται. Πάω στο δίπλα γραφείο. Λέω με δυο κουβέντες πως ψάχνω κάποιον που ασχολείται με τις ''εκδικασμένες υποθέσεις''. Τι έγινε, με ρωτά. Της λέω με πιο λίγες λέξεις από όσες διάβασες ως τώρα πώς μου ήρθε ραβασάκι για σύλληψη. ''Σιγά, μου λέει, δεν είναι τίποτα''. Της λέω μεταξύ σοβαρού και αστείου πως έχασα τον ύπνο μου. Διαβάζει την ημερομηνία εξόφλησης. Ξέρει να μετρά. Υπολογίζει σωστά τους 5 μήνες που πέρασαν. Μα γιατί δεν το περάσαν, αναρωτιέται. Έλα μου ντε, συμφωνώ μαζί της. "Σε έναν μήνα θα'ρθουν να με συλλάβουν", της λέω. Σιγά έννεν τόσο τραγικό, αποφαίνεται. Ξαναλέω της πως το τραγικό εν ότι κάτι δεν έγινε σωστά. Εμφανίζεται η κυρία για τα ποινικά, ξαναλέω την ιστορία. Με βρίσκει στο σύστημα. Έχω δίκαιο, λέει, δεν τους χρωστώ. Υπολογίζει τους μήνες. Ξέρει και αυτή να μετρά. Παίρνει τηλέφωνο μια συνάδελφο. Λέει εκ μέρους μου την ιστορία. Μάλλον και η άλλη ξεκίνησε να μετρά τους μήνες. Πρέπει να πάρουν τηλέφωνο στην αστυνομία, να τους ενημερώσουν, για να μεν με γυρέψουν με όλη τη σημασία της έκφρασης. Έρχεται στο γραφείο και η πρώτη που ξέρει να μετρά (εγίναμε 4), ρωτά αν εσυνεννοηθήκαμε. Ρίχνουν τα στους άλλους, καθώς αυτές μέσα στο σύστημα τα βλέπουν περασμένα. Εν οι άλλοι που φταίνε που τα αφήνουν και στιβάζονται. Το γεγονός πως μου κόβουν χειρόγραφη απόδειξη εξόφλησης, που έναν μπλοκ που πιθανόν να το έχουν που τον καιρό της λίρας και πως πιάνουν μόνο μετρητά εν τες προβληματίζει καθόλου. Εσάς; Τό γεγονός πως την πρώτη δόση έδωσα την Νιόβρη και στο ειδοποιητήριο αναγραφόταν ολόκληρο το αρχικό ποσό εκπλήσσει με; Εκπλήσσει με! Επιάσαν λεφτά από πολίτη πριν 12 μήνες, 1 χρόνο πριν, και η δεύτερη αρμόδια αρχή που είχε ευθύνη να το καταγράψει...ε, έγραψε το. Τι να πω. Πως αυτό το κράτος έχει μείνει πίσω; Ξέρουμεν το. Πως το γραφειοκρατικό μας σύστημα εν άθλιο; Ξέρουμεν το. Πως αν θες να βρεις το δίκιο σου πρέπει να τους βουράς εσύ από πίσω; Εμάθαμεν το. Πως αν χρωστάς εκατομμύρια εν σε πειράζει κανένας, αλλά αν χρωστάς 1, 2, 1000 σου δίνουν 2 μήνες προθεσμία εξόφλησης; Εμάθαμεν το και τούτο. Πως έχουμεν υποχρεώσεις απέναντι στο κράτος ξέρουμεν το. Το κράτος τι κάμνει με τις δικές του υποχρεώσεις. Θέλετε να πω κάτι άλλο; Εγώ νομίζω πως έκλεισα για απόψε.
Καλό υπόλοιπο και λευτεριά σε κάθε αυτοεργοδοτούμενο που παλεύκει να επιβιώσει σε έναν κρατικό σύστημα που δε θέλει να τον αφήσει να επιβιώσει. Και ναι, όσοι γνωρίζουν τον ιδεολογικό μου προσανατολισμό - δεν τον έκρυψα άλλωστε ποτέ - εξακολουθώ να πιστεύω σε αυτόν. Γιατί, ας το δούμε καθαρά, αν θες να έχεις δική σου επιχείρηση, δικό σου σπίτι, δικό σου αυτοκίνητο, δικό σου εξοχικό κ.ο.κ. είναι η ελεύθερη αγορά που σου επιτρέπει να το κάνεις. Όπως όλες οι σχέσεις, και αυτή με το εκάστοτε σύστημα είναι αμφίδρομη: δίνεις και παίρνεις. Εκμεταλλεύσου την ελευθερία που σου δίνει και άσε κι αυτόν να σε εκμεταλλευτεί όπως μπορεί. Ίσως όμως όχι όπως μόνο η Κύπρος ξέρει. Ποιο είναι το πιο μεγάλο νούμερο; Ε, αυτό κερδίζει.
Μπάιιιιι